Realizacja zadań związanych z sprawami społecznymi, rodziną oraz zdrowiem stanowi odzwierciedlenie działań podejmowanych na podstawie polityk, programów i strategii przyjętych przez władze Podkowy Leśnej. Do najważniejszych z nich należą:

• • Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych dla Miasta Podkowa Leśna na lata 2017-2027,

  • Gminny Program Wspierania Rodziny w Podkowie Leśnej na lata 2022-2024,

  • Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie w Podkowie Leśnej na lata 2021-2025,

  • Wieloletni rządowy program "Posiłek w szkole i domu" na lata 2019-2023,

  • Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii w Mieście Podkowa Leśna na 2022-2025,

  • Zintegrowana Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych oraz Wspierania Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego Podwarszawskiego Trójmiasta Ogrodów.

Dokładniejszy opis wskazanych powyżej programów znajduje się w części raportu poświęconej Realizowanym Politykom, Programom i Strategiom.

Aktualny poziom wydatków na pomoc społeczną i wsparcie dla rodziny w 2023 r. wiąże się z kontynuowaniem działań Miasta Podkowa Leśna związanych ze wsparciem materialnym dla mieszkańców. Niemniej, warto zauważyć, że wpływ na malejącą tendencję ma znacząco odznaczający się w 2022 r. poziom wydatków na wypłacone świadczenia wychowawcze („500+”), podczas gdy w 2023 r. wydatki te nie występują, gdyż zadanie to przejął ZUS. Kluczowa część środków zrealizowanych przez miasto w 2022 r. dotyczyła również wypłaty dodatku węglowego dla mieszkańców oraz świadczeń społecznych związanych z udzielaniem pomocy obywatelom Ukrainy, podczas gdy w 2023 r. były one zdecydowanie mniejsze.

Pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości.

Zadaniem pomocy społecznej jest zapobieganie tym sytuacjom przez podejmowanie działań zmierzających do życiowego usamodzielnienia osób i rodzin oraz ich integracji ze środowiskiem. Pomoc społeczna wspiera osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwienia im życia w warunkach odpowiadających godności człowieka. 

Zakres pomocy społecznej obejmował zadania określone w ustawie o pomocy społecznej. Ośrodek Pomocy Społecznej wykonywał także zadania wynikające z innych aktów prawnych m.in. z ustawy o świadczeniach zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych, ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy czy ustaw o dodatku osłonowym, węglowym, elektrycznym.

Obecna struktura organizacyjna Ośrodka Pomocy Społecznej jest odpowiedzią na diagnozowane na przestrzeni wielu lat potrzeby środowiska lokalnego, określone w oparciu o analizę i ocenę występujących zjawisk, powodujących zapotrzebowanie na różne formy wsparcia. 

Łącznie na realizację zadań z zakresu pomocy społecznej w 2023 r. OPS wydatkował 2.103.074,49 zł co stanowi zmniejszenie o ponad 2 mln zł w stosunku do roku 2022. Tak wysokie zmniejszenie wydatków spowodowane było przeniesieniem realizacji Programu 500+ do ZUS.

Źródłem finansowania zadań realizowanych przez Ośrodek są: 

• środki własne miasta, 

• dotacja do zadań własnych, 

• oraz dotacja do zadań zleconych.

W trakcie 2023 r. OPS kompleksowo realizował zadania własne oraz zadania zlecone z zakresu pomocy społecznej. Dodatkowo, pozyskano środki oraz inne świadczenia ze źródeł zewnętrznych, np. w ramach Programu "Posiłek w szkole i w domu" czy Programu Operacyjnego "Pomoc Żywnościowa". Ponadto, w ramach prowadzonej działalności statutowej OPS w swojej bieżącej pracy realizował projekty socjalne i działania środowiskowe, takie jak dbanie o rozwój Klubu Seniora "Podkowa".

Świadczenia wsparcia materialnego w 2023 r.

Przyczyny korzystania z pomocy społecznej w 2023 r.

• W 2023 r. świadczeniami pieniężnymi objęto 50 rodzin, a niepieniężnymi 22 rodziny. 

• Pracę socjalną świadczono wobec 69 rodzin.

wybrane zadania realizowane w ramach pomocy społecznej i wsparcia rodziny w 2023 r.

Ochrona zdrowia to sektor, który często nie charakteryzuje się wysokimi wydatkami, ale pomimo tego, zakres realizowanych zadań pozostaje zróżnicowany. Podstawowe obowiązki miasta w tym zakresie zostały zawarte w ustawie o samorządzie gminnym, która wskazuje, iż zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych miasta, wśród których uwzględnia się m.in. sprawy ochrony zdrowia. Jednakże szczegółowe kompetencje określają także inne akty prawne, zwłaszcza ustawy, które dotyczą przedsięwzięć związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych oraz przeciwdziałaniem narkomanii.

Corocznym przedsięwzięciem realizowanym przez miasto były zadania określone w ramach Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, wydatki związane z realizacją zadań wynikających z ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, a także wydatki związane z realizacją programów polityki zdrowotnej. 

Program poświęcony przeciwdziałaniu alkoholizmowi w założeniu uwzględniał tworzenie warunków przeciwdziałających problemom związanym z uzależnieniami i przemocą w rodzinie, a także działania na rzecz ograniczenia dostępności do alkoholu oraz profilaktykę uzależnień zarówno wśród dzieci, młodzieży, jak i dorosłych.

Łączne wydatki w ochronie zdrowia w 2023 r. wyniosły ponad 187 tys. zł, w tym najwyższą kwotę wydatkowano w zakresie przedsięwzięć dotyczących profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych. W głównej mierze skupiały się one na zwiększeniu dostępności do instytucji wspomagających proces leczenia oraz rehabilitacji osób nadużywających substancji psychoaktywnych i ich rodzin, a także na poprawie skoordynowanych działań profilaktycznych, informacyjnych, edukacyjnych i szkoleniowych. 

Pozwoliło to m.in. na działalność Punktu Informacyjno–Konsultacyjnego oraz zorganizowanie: 

• warsztatów i spektakli z programem profilaktycznym dla dzieci i młodzieży (w tym np. realizacja programu profilaktycznego z zakresu tutoringu szkolnego I stopnia), 

• usług mediacji, 

• poradnictwa prawnego i psychologicznego, 

• szkolenia dla sprzedawców alkoholu, 

• szkolenia zespołu interdyscyplinarnego 

• oraz warsztaty dla rodzin zagrożonych wykluczeniem.

W ramach kwoty poniesiono również wydatki na rehabilitację dla mieszkańców oraz na działania związane z przeciwdziałaniem, zapobieganiem i zwalczaniem skutkom COVID-19.

Ośrodek Pomocy Społecznej w dalszym ciągu zamierza wspierać się aktywnym udziałem sektora organizacji pozarządowych w realizacji różnorodnych działań mających na celu wsparcie mieszkańców oraz rozwiązywanie lokalnych problemów. W tym zakresie planuje się dalszy rozwój form współpracy i budowanie relacji partnerskich z organizacjami pozarządowymi.

Dokładniejszy opis zadań zrealizowanych w ramach pożytku publicznego znajduje się w części raportu dotyczącej Współpracy z NGO.